Co to jest mediacja?
Naturą człowieka jest wchodzenie w relacje z drugim człowiekiem. Powoduje ona, że jesteśmy zmuszeni nieustannie stawiać czoła przeróżnym sporom wynikającym z tych relacji. Czas pozwolił wypracować wiele metod radzenia sobie z tymi konfliktami. Najpopularniejszą jest droga sądowa, w której osoba trzecia (sędzia) jednostronnie decyduje o rozstrzygnięciu sporu. Wiele korzystniejszą dla obu stron jest jednak droga pozaprocesowa, mniej sformalizowana, w której bezstronny, neutralny mediator w trakcie poufnego spotkania pomaga stronom wypracować najlepsze rozwiązanie, możliwe do przyjęcia przez obu uczestników sporu. W tym znaczeniu, mediacja jest dobrowolnym, alternatywnym dla drogi sądowej, sposobem rozwiązywania konfliktów. Daje ona możliwość nawiązania dialogu pomiędzy stronami, wyjaśnienia spornych kwestii i nawiązania porozumienia. Z reguły kończy się zawarciem satysfakcjonującej dla obu stron ugody, bądź wypracowaniem innego porozumienia.
Jaka jest rola mediatora?
Mediator jest bezstronną osobą pomagającą stronom we wzajemnym wysłuchaniu, przedstawieniu własnych racji i argumentów, odnalezieniu wspólnych interesów, a także wypracowaniu możliwych rozwiązań. Pomaga stronom skoncentrować się na problemach, uzgodnieniu na czym one polegają, a następnie wypracowaniu satysfakcjonującego strony porozumienia. Zobowiązany jest zachować neutralność. Powinien prowadzić mediację w taki sposób, aby ewentualna nierównowaga stron nie miała wpływu na przebieg mediacji i jej ostateczny wynik.
Jak skorzystać z mediacji?
Z mediacji można skorzystać jeszcze przed wdaniem się w spór sądowy (mediacja prywatna), jak i w trakcie procesu sądowego (mediacja sądowa), na każdym jego etapie. W jednej i drugiej sytuacji, warunkiem koniecznym do przeprowadzenia mediacji jest zgoda na mediację obu skonfliktowanych stron.
(Wniosek o mediację do pobrania na dole strony)
Mediacja prywatna
W przypadku mediacji prywatnej, najlepiej skontaktować się z mediatorem, który pomoże sporządzić wniosek o mediację i poinformuje o dalszym toku postępowania.
Mediacja sądowa
W przypadku mediacji sądowej, sąd na wniosek przynajmniej jednej ze stron złożony w piśmie procesowym lub do protokołu w trakcie rozprawy, po wyrażeniu zgody przez drugą stronę, kieruje sprawę do mediacji. Strony mogą również wnioskować zgodnie o mediację w swojej sprawie. W takiej sytuacji, sąd kieruje sprawę do mediatora wskazanego przez strony. Jeżeli strony nie dokonały takiego wyboru, do mediatora z listy mediatorów.
Jak przebiega mediacja?
Po wszczęciu mediacji, mediator niezwłocznie w porozumieniu ze stronami sporu ustala termin i miejsce posiedzenia mediacyjnego. Jeśli mediacja jest prowadzona na podstawie skierowania sądu, wówczas termin posiedzenia musi mieścić się w granicach określonych przez sąd. Zwykle w toku mediacji dochodzi od jednego do kilku nieformalnych spotkań, podczas których strony prezentują swoje stanowiska i punkt widzenia na istniejący pomiędzy nimi konflikt. W rozmowach towarzyszy im bezstronny i neutralny mediator, który pozwala nawiązać stronom dialog, choćby one same nie widziały już możliwości nawiązania rzeczowej rozmowy i znalezienia rozwiązania sporu.
Mediacja i co dalej?
Jeżeli mediacja zakończy się podpisaniem ugody przez strony, ugoda taka wymaga zatwierdzenia przez sąd, aby mogła uzyskać moc prawną ugody sądowej, tzn. aby mogła wywoływać takie same skutki, jak w przypadku, gdyby strony zawarły ugodę przed sądem. Niezbędne jest przy tym złożenie przez stronę do sądu wniosku o zatwierdzenie ugody. Wniosek o zatwierdzenie ugody może złożyć każda ze stron samodzielnie. Możliwe jest także złożenie wspólnego wniosku przez pogodzone strony. Jeżeli ugoda podlega wykonaniu w drodze egzekucji, sąd zatwierdza ją przez nadanie jej klauzuli wykonalności. W pozostałych przypadkach sąd zatwierdza ugodę postanowieniem na posiedzeniu niejawnym. Jeśli żadna ze stron nie wystąpi o zatwierdzenie ugody zawartej przed mediatorem, ugoda taka wywołuje jedynie skutki prawne ugody pozasądowej, tj. umowy prawa cywilnego. W praktyce oznacza to, że jeśli jedna ze stron ugody nie wywiązuje się z jej postanowień, np. nie spłaca zadłużenia w ustalonych terminach, druga strona nie może realizować takiej ugody w postępowaniu komorniczym.
